Sỏi mật rất phổ biến, khoảng 20% dân số sẽ phát triển sỏi mật trong cuộc đời của mình.
Tuy nhiên, chỉ có 20-30% phát triển thành các triệu chứng. Nếu không kịp thời điêu tri, sỏi mật có nguy cơ phát triển thành các biến chứng nguy hiểm.
Sỏi mật là loại sỏi được hình thành trong túi mật hoặc đường mật, gây ra các triệu chứng cho bệnh nhân như: Những cơn đau nhiều và liên tục kéo dài từ 30 phút đến vài giờ. Cơn đau thường xảy ra ở vùng bụng phải hoặc thượng vị. Bệnh thường đau nhiều sau khi ăn hoặc về đêm khiến bệnh nhân khó ngủ
Sỏi mật sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu bệnh kéo dài như: viêm túi mật, tắc nghẽn đường mật, ung thư túi mật… Do vậy, phát hiện và điều trị sớm rất quan trọng với người bệnh.
Sỏi túi mật thường diễn tiến âm thầm nhưng lại gây biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh.
Biến chứng thường gặp nhất của sỏi mật là viêm túi mật cấp. Khi sỏi mật chặn ống dẫn mật từ túi mật, nó có thể gây viêm và n.hiễm t.rùng trong túi mật. Đây là một trường hợp cấp cứu y tế. Nguy cơ phát triển viêm túi mật cấp từ sỏi mật là 1-3%. Người bệnh sẽ có biểu hiện: Đau dữ dội ở bụng trên hoặc giữa lưng phải; Sốt; Ớn lạnh; Mất ngon miệng; Buồn nôn và ói mửa.
Thông thường viêm túi mật cấp có thể gây nên nhiều biến chứng như tắc nghẽn đường dẫn mật, ứ nước túi mật và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác như viêm mủ túi mật (ổ mủ trong túi mật), thủng túi mật khiến cho vi khuẩn tràn ra ổ bụng dẫn đến viêm phúc mạc, thậm chí người bệnh có thể t.ử v.ong nếu không điều trị kịp thời.
Trường hợp nhẹ hơn, viêm túi mật cấp có thể chuyển thành viêm túi mật mạn tính, với các triệu chứng thường tái phát nhiều lần như: đau âm ỉ và ấn vào thấy đau vùng hạ sườn phải, đôi khi có thể đau xuyên vai; bụng đầy trướng, ợ hơi, chán ăn, mệt mỏi… Hơn nữa, viêm túi mật mạn tính nếu không điều trị dứt điểm có thể làm tăng nguy cơ ung thư túi mật, dù tỷ lệ này khá hiếm.
Chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý, như ăn quá nhiều cholesterol, người béo phì, lười vận động… tăng nguy cơ n.hiễm t.rùng đường mật, viêm túi mật. Bởi vậy, ăn uống đúng cách sẽ giúp phòng bệnh hiệu quả, cải thiện tình trạng bệnh.
Người bị sỏi mật cần thực hiện theo chỉ định của bác sĩ cũng như có chế độ sinh hoạt hợp lý như: Ăn nhiều các thực phẩm giàu chất xơ giúp kích thích tiêu hóa, đẩy nhanh quá trình trao đổi chất và đào thải cholesterol. Bổ sung đủ vitamin, đặc biệt là vitamin A từ các loại hoa quả như táo, bưởi, dưa hấu… Uống nhiều nước giúp cơ thể đào thải chất độc trong cơ thể. Thường xuyên vận động và sinh hoạt điều độ hợp lý
Cần hạn chế: Ăn nhiều thực phẩm dễ tạo sỏi, nhiều canxi như: trứng, sữa… Thực phẩm nhiều đạm và dầu mỡ làm tăng cholesterol. Không nên sư dung các loại gia vị gây kích ứng đường tiêu hóa như chua cay, mặn.
Trong trường hợp bị viêm túi mật mạn tính cần chú ý ăn ít chất béo, nên ăn các loại thịt trắng, thịt nạc; tránh đồ ăn chiên rán, đồ ăn sẵn hoặc thức ăn nhanh gây khó tiêu.
Ai không nên dùng bột nghệ, tinh bột nghệ?
Bột nghệ hay tinh bột nghệ được dùng rộng rãi trong việc chữa các bệnh về tiêu hoá, làm đẹp da, tốt cho m.áu, …. Tuy nhiên, dùng sai cách có thể gây hại đến sức khỏe.
Tinh bột nghệ sờ vào mịn hơn và thường có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với bột nghệ. Trong khi đó bột nghệ thì thường sạn tay do có lẫn các chất thô, xơ. Tuy nhiên bột nghệ và tinh bột nghệ đều được chế biến từ củ nghệ tươi nên cùng có những lợi ích sức khỏe nhất định.
Cụ thể củ nghệ rất giàu các hợp chất chống viêm và chống ôxy hóa. Trong đó hoạt chất curcumin có trong nghệ là một chất chống oxy hóa polyphenol. Nó được cho là có khả năng chống vi rút, kháng khuẩn, kháng viêm và chống ung thư mạnh. Nhờ đặc tính kháng viêm nên nghệ rất hữu ích trong việc điều trị các bệnh liên quan đến viêm nhiễm như viêm khớp, giúp giảm đau, giảm sưng khớp, trị các vết thương hở, vết bỏng, vết bầm tím và các bệnh về da.
Curcumin còn giúp cải thiện tâm trạng, kích thích sản xuất ra các hormone dẫn truyền thần kinh là serotonin và dopamine tạo cảm giác vui vẻ, thoải mái. Bên cạnh đó uống bột nghệ (tinh bột nghệ) cũng tạo cho bạn một hệ miễn dịch vững chắc, khỏe mạnh.
Nghệ tốt cho sức khỏe tuy nhiên có những nhóm người nên cẩn trọng và lưu ý khi sử dụng bột nghệ hay tinh bột nghệ:
Phụ nữ mang thai
Đối với phụ nữ đang mang thai và cho con bú, nghệ được cho là sử dụng an toàn khi được chế biến trong món ăn. Nhưng nếu uống nghệ dưới dạng thực phẩm chức năng hoặc thuốc, thai phụ và mẹ bỉm sữa sẽ gặp nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Bởi nghệ có tác dụng kích thích tử cung vì vậy nó có lợi cho dòng chảy k.inh n.guyệt nhưng có thể gây nguy hiểm đối với thai phụ.
Bệnh nhân thiếu m.áu
Người thiếu m.áu do thiếu sắt nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bột nghệ hoặc tinh bột nghệ. (Ảnh minh họa)
Một thí nghiệm trên chuột đã cho thấy các hợp chất hoá học trong nghệ có thể liên kết với sắt trong ruột và gây ra tình trạng thiếu sắt. Theo nghiên cứu, nghệ lại là một trong những gia vị được biết đến có khả năng ức chế sự hấp thụ sắt từ 20 – 90% ở người. Tình trạng thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu m.áu nghiêm trọng. Do đó, bệnh nhân thiếu m.áu do thiếu sắt nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bột nghệ hoặc tinh bột nghệ.
Người bị sỏi thận
Thường xuyên tiêu thụ bột nghệ (tinh bột nghệ) với số lượng lớn sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Do đó, bệnh nhân sỏi thận cũng không nên dùng.
Người chuẩn bị phẫu thuật
Nếu dự định phẫu thuật nên ngưng tiêu thụ nghệ trong khoảng 2 tuần trước khi thực hiện ca mổ vì nghệ có khả năng ngăn ngừa đông m.áu. Nếu tiêu thụ quá nhiều có thể dẫn đến ra m.áu nhiều, khó cầm trong và sau khi phẫu thuật.
Người bị sỏi mật và tắc nghẽn đường mật
Chất curcumin trong nghệ giúp cải thiện chức năng gan, ngăn ngừa sự hình thành sỏi mật và ung thư túi mật. Tuy nhiên theo một nghiên cứu, nghệ có thể kích hoạt các cơn đau ở những người bị sỏi mật. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo những người có vấn đề liên quan đến sỏi mật và tắc nghẽn đường mật nên thận trọng khi sử dụng sản phẩm chứa chất curcumin.
